موضوع: "آموزه‌های اخلاقی سوره مبارکه حدید"

آموزه‌های اخلاقی سوره مبارکه حدید

چكيده

اخلاق، به معناي عادت دادن نفس به فضائل و دوری جستن از رذایل، از راه تزکیه نفس و پاکی و پارسایی است و مهم‌ترین غایت و مقصد آن، هدایت انسان به‌سوی کمال و قرب الاهی و سعادت دنيا و آخرت است. غایت و کمال حقيقي انسان، در سرای دیگر جست‌وجو می‌شود، ليکن از رهگذر دنیا و در راستای آن تحقق خواهد یافت، ازاین‌رو، سهم اخلاق و آموزه‌های اخلاقی، در تعالي و پيشرفت زندگي مادّي و معنوي او انکارناپذير است.

در ميان سور قرآني، سوره مبارک حدید، به لحاظ اشتمال بر آموزه‌هاي اخلاقي، جايگاه ويژه‌اي دارد. بر اين اساس، نگارنده با تأمل دقيق در آيات سوره مبارک حدید و تفاسير ارائه شده، به پاسخ پرسش‌هايي مانند «چیستي آموزه‌هاي اخلاق الاهی سوره مبارک حدید»، «چیستي آموزه‌هاي اخلاق فردي سوره مبارک حدید» و «چیستي آموزه‌هاي اخلاق اجتماعي سوره مبارک حدید» پرداخته و در قالب تحقيقي کاربردي و با روش نقلي و وحياني، در پی استنباط و استخراج آموزه‌هاي اخلاقي اين سوره برآمده و پرسش‌هاي یادشده را پاسخ داده است.

تسبیح، ایمان، خشوع، یاد خدا، سبقت در مغفرت، طلب رضای حق و تقوا در زمره آموزه‌های اخلاق الاهی بیان‌شده در سوره مبارک حدید است. همچنين فسق و بدعت‌گذاری از نبايدهاي اخلاق الاهی یادشده در اين سوره است.

در فصل آموزه‌های اخلاق فردي اين سوره نيز مي‌توان به تعاليمي نظير صدق و زهد اشاره كرد. دنیاطلبی و رهبانیت نيز از نبايدهاي اخلاق فردي بیان‌شده در اين سوره هستند.

آموزه‌های اخلاق اجتماعي سوره مبارک حدید در قالب بایدها از این قرار است: انفاق، نصرت خدا (جهاد)، عبرت‌آموزی، عدالت، رأفت و رحمت. همچنین بخل و تکبر و تفاخر از نبايدهاي اخلاق اجتماعي یادشده در اين سوره به شمار مي‌روند.

واژگان كليدي: سوره حدید، آموزه‌هاي اخلاقي سوره حدید، بایدها و نباید‌هاي اخلاق الاهی، بایدها و نباید‌هاي اخلاق فردی، بایدها و نباید‌هاي اخلاق اجتماعی.

استاد داور: محمد فلاحی قمی
استاد راهنما: مجید حیدر فر
  استاد مشاور:علی رضا کرمانی
پژوهشگر:معصومه زارع
تاریخ دفاع:1396/07/16

بررسی آموزه‌های اخلاقی تربیتی سوره طه

چکیده
سوره طه ازجمله سوره‌های قرآن است که مشتمل بر آموزه‌های اخلاقی فراوان است که این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به بررسی آموزه‌های یادشده در دو حوزه اخلاق الهی و اخلاق انسانی (فردی و اجتماعی) می‌پردازد.

نقش اخلاق و آموزه‌های اخلاقی در تعالی و پیشرفت زندگی مادی و معنوی انسان انکارناپذیر است. داستان‌های حضرت آدم وحضرت موسی (علیهما‌السلام) در این سوره حاوی نکات ناب و ارزشمندی است که با بهره‌گیری از آن‌ها و الگو گرفتن از آن‌ها می‌توان مسیر کمال و تعالی را هموار ساخت و راهگشای تربیت اخلاقی و اعتقادی نسل حاضر باشد.

آموزه‌هایی نظیر اخلاص، توبه، صبر، اعتدال و… که با تفکر و تدبر و عمل به آن‌ها جاده سخت و پرتلاطم زندگی را هموار می‌سازد. به‌هرروی این پژوهش به طرح پرسش‌هایی نظیر «چیستی آموزه‌های اخلاق الهی»، «چیستی آموزه‌های اخلاق فردی» و «چیستی آموزه¬های اخلاق اجتماعی» در این سوره پرداخته و با تأمل و دقت در کتب تفسیری، روایی و اخلاقی به بررسی و تحلیل آموزه‌های فوق پرداخته و برای رسیدن به بایدهای اخلاقی و پرهیز از نبایدهای اخلاقی راهکارهایی را ارائه نموده است وقصد آن دارد تا با بررسی معارف این سوره، راه‌حل‌هایی برای خودسازی در سه عرصه الهی، فردی، اجتماعی بیان کند تا برای همگان خصوصاً نسل جوان راهگشا باشد و درواقع به برخی از شاخصه‌های زندگی قرآنی دست یابد.

استاد راهنما:حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مجید حیدری فر
استاد مشاور:حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید عبد الرسول حسینی زاده
نگارنده:مرضیه ترابی

تاریخ دفاع:1395/10/15