موضوع: "راههای رسیدن به مقام اولواالباب"

موسسه آموزش عالی حوزوی خواهران میبد برگزار کرد:سلسله جلسات تفسیر قران؛سوره فتح

تفسیر سوره فتح با حضور سرکار خانم زهره امینی طلبه سطح 4 رشته تفسیر وعلوم قرآن این موسسه بیان شد،مبنای تفسیری در این جلسه تفسیر مجمع البیان والمیزان بود .

 خانم امینی با اشاره به مباحث کلیدی ومهم این سوره گفت :«در نخستين آيه اين سوره بشارت عظيمى به پيامبر( ص) داده شده است، فتحى كه در طول تاريخ اسلام كم نظير يا بى نظير بود اكثر مفسران آن را اشاره به پيروزى عظيمى مى‏دانند كه از” صلح حديبيه” وبه دنبال آن پيروزيها ي معنوي و مادي كه نصيب مسلمانان شد. به اين ترتيب فتح حديبيه تمام گناهانى كه قبل از هجرت، و بعد از هجرت، يا تمام گناهانى كه قبل از اين ماجرا و حتى در آينده ممكن بود به او نسبت دهند همه را شست. »
وی در ادامه خاطر نشان کرد که:«مسئله مهمي كه اين سوره به آن اشاره دارد؛ به بيعت رضوان يا همان صلح حديبيه كه بار ديگر پيمان بين مومنان و پيامبر بسته شد و در آيات بعدي طلب بخشش ظاهري اعراب متخلف از پيمان به خاطر به دست آوردن غنايم فتح خيبر و عدم بخشش آنها و اينكه كساني كه به عللي از جمله كوري و لنگي و… ناتوان هستند پشت صحنه را نگه دارند ؛ به همه بيعت كنندگان هشدار مى‏دهد كه اگر بر سر پيمان و عهد خود بمانند پاداش عظيمى خواهند داشت، اما اگر آن را بشكنند زيانش متوجه خود آنها است. و اينكه اگر مسلمانان در مكه بين مشركان نبودند هر آينه در همان سال ششم خداوند دستور جنگ با مشركان را صادر مي كرد و مسلما مسلمانان پيروز مي شدند. هدف از تمام تهديدها و انذارهايي كه در اين آيات وجود دارد، مساله تربيت است، تربيت ايجاب مى‏كند كه راه بازگشت به روى گنهكاران و حتى كافران باز باشد، به خصوص اينكه سرچشمه بسيارى از اين موضعگيريهاى منفى، جهل و ناآگاهى است.»
خانم امینی ایتطور جمع بندی کرد که:« آيات ديگر اين سوره ناظر به” فتح خيبر” است كه بعد از” صلح حديبيه” و در آغاز سال هفتم هجرت روى داد. قسمتى از آيات اين سوره جنبه پيشگويى و خبر غيبى دارد و در مجموع معجزه روشنى از معجزات پيامبر ص محسوب مى‏شود. و لذا يكى از نعمتهاى بزرگ خداوند بر پيامبر ص و مسلمين اين بود كه دو سال بعد از اين ماجرا مكه فتح شد كه آنهم بدون خونريزى بود.در آيات آخر اين سوره به مشخصات ياران پيامبر اشاره مي كند كه در تورات و انجبل هم آمده است.»

معناشناسی واژه لب و راه‌های وصول به مقام اولوالألباب

چكیده
یكی از مسائلی كه در مجموعه آموزه‌های دینی به‌ویژه قرآن و روایات به آن تأكید فراوان شده است، مسئله اولوالألباب و ویژگی‌ها و اخلاق و رفتار آن‌هاست كه ما باید در كارها و رفتارمان به آن‌ها تمسك جوییم و همچنین در قرآن و روایات اهل‌بیت و امامان معصوم (علیهم‌السلام) برای وصول به مقام اولوالألباب راهكارهایی جهت راهنمایی و هدایت ما ارائه شده است.
قرآن كریم توجه خاصی را به بیان ویژگی‌های اولوالألباب مبذول داشته و صفات و ویژگی‌های مختلفی همچون استمرار و مداومت در یاد خدا، تفكر، آزاداندیشی، صبر، حلم و بردباری، علم و اموری از این قبیل را از ویژگی‌های اولوالألباب برمی‌شمرد كه البته این ویژگی‌ها به دو دسته ویژگی‌های علمی ـ اعتقادی و عملی ـ رفتاری تقسیم می‌شوند كه ما در این پژوهش ضمن معناشناسی واژه لب،آنها رابیان می کنیم و همچنین از طریق بیان این ویژگی‌ها، به راه‌های وصول به مقام اولوالألباب می رسیم.
دستاوردهای این تحقیق چنین است:
در قرآن كریم اصطلاحات و واژه‌های مترادفی برای اولوالألباب بیان شده است مانند: اولوالنهی، ذی حجر، عالمان، مدبرین و عاقلان. قرآن كریم برای عالمان مورداحترام خود ویژگی‌هایی مانند خشیت الهی، ابلاغ رسالت و نترسیدن، فروتنی و تسلیم در برابر حق برشمرده است. قرآن كریم ویژگی‌های علمی ـ اعتقادی فراوانی برای اولوالألباب ذكر كرده است؛ مانند: ایمان، خشنودی، زهد، اظهار اطاعت از حق، توكل.

همچنین در قرآن كریم به بیان ویژگی‌های عملی ـ رفتاری اولوالألباب پرداخته شده است؛ مانند: نماز، صله‌رحم، تسلیم عملی در برابر حق، حلم و بردباری، شكر، صبر، صمت و سكوت و عدل.افزون بر این در این تحقیق، به بیان و ارائه راهكارهایی برای وصول و نزدیك شدن به مقام اولوالألباب مانند تقویت ایمان و همچنین راهكارهایی برای تقویت ایمان پرداخته شده است.

استاد راهنما: حجه الاسلام و المسلمين دکتر محمدرضا سازمند
استاد مشاور: حجه الاسلام و المسلمین دكتر محمدمهدی خواجه پور

نگارنده: خدیجه خالو محمدی

تاریخ دفاع:1396/01/28

 

 

1 2